Депутатлар Маъмурий кодексга бир қатор ўзгартиришларни кўриб чиқмоқда
Ўзбекистон Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси 25 ноябрь кунги мажлисида Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексга ўзгартиришлар лойиҳасини биринчи ўқишда қабул қилди, деб хабар беради палата матбуот хизмати.
Қонун лойиҳаси билан автотранспорт воситасининг босиб ўтган масофасини кўрсатувчи одометр ускунаси кўрсаткичлари ўзгартирилганлиги ёки одометр ускунаси алмаштирилганлиги ҳақида автотранспорт воситасини реализация қилишдан олдин харидорни хабардор этмаслик учун жавобгарлик чоралари белгиланмоқда. Ҳужжат аввалроқ жамоатчилик муҳокамасига қўйилган эди.
Коррупцияга қарши курашиш ва суд-ҳуқуқ масалалари қўмитаси аъзоси Шаҳноза Жолдасова қайд этишича, амалда фойдаланилган транспорт воситаларини қиммат нархларда сотиш мақсадида одометр кўрсаткичини сохталаштириш ҳолатлари кузатилмоқда.
«Маълумки, одометр кўрсаткичи автотранспорт нархини 30 фоиздан ортиққа оширади. Бу эса нархни сунъий ошириш ва истеъмолчи ҳуқуқларининг паймол этилишига олиб келади», — деди у.
Одометр кўрсаткичини сохталаштириш натижасида автомобилнинг янги эгаси автомобиль ҳолати ҳақида тўлиқ ахборотга эга бўлиш имкониятига эга бўлмайди. Шу туфайли қўшимча техник хизмат кўрсатиш ва эҳтиёт қисмларни алмаштириш кечиктирилади. Бу эса ўз навбатида мулкдор ва бошқа йўл ҳаракати қатнашчиларининг ҳаёти ва аҳволини хавф остига қўяди, деди депутат.
«Енгил автотранспорт воситалари бозоридаги энг катта улуш иккиламчи бозорга тўғри келмоқда. Хусусан, йилига ўртача 312 мингта енгил автотранспортлар бирламчи бозорда сотилган бўлса, иккиламчи бозорда бу рақамлар 1 миллион 100 донани ташкил этади», — деди у.
Қонун лойиҳаси вояга етмаганлар иштирокидаги маъмурий ҳуқуқбузарлик бўйича ишларни кўришда педагог ёки психологнинг мажбурий иштирок этишини назарда тутади.
Шаҳноза Жолдасова қайд этишича, малакали ҳамроҳнинг бўлмаслиги жабрланувчининг ўзига маълум бўлмаган ҳолатларни тўлиқ очиб бермаслигига, судда қатнашаётган шахслардан уялиш, жамият аъзолари ўзгача муносабатда бўлишидан ҳадиксирашига, руҳий босим остида қолишига олиб келиши мумкин.
Унинг эслатишича, болаларни зўравонликнинг барча шаклларидан ҳимоя қилиш тўғрисидаги қонуннинг бешинчи моддасига мувофиқ жабрланувчи текин ҳуқуқий, иқтисодий, ижтимоий, психологик, тиббий ва бошқа ёрдам олиш ҳуқуқига эга.
Маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишларни кўриб чиқиш жараёнида вояга етмаганлар билан боғлиқ ҳолатларда педагог ва (ёки) психолог иштирокини таъминлаш маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишларни кўриб чиқишга ваколати бўлган органлар (мансабдор шахслар) зиммасида бўлади.
Бундан ташқари, маъмурий жавобгарликка тортилаётган шахс, жабрланувчи, адвокат ва қонуний вакилга судья ёки мансабдор шахснинг иштирокини рад қилиш ҳуқуқи, маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишни юритишда иштирок этишга монелик қиладиган ҳолатлар белгиланмоқда.
«Судлар тўғрисида»ги қонуннинг 62-моддасига кўра, судья манфаатлар тўқнашуви юзага келган тақдирда, ўзини ўзи рад қилиши ва суд жараёни иштирокчиларини хабардор қилиши шартлиги белгиланган.
Қонун лойиҳасида махсус ҳуқуқдан маҳрум қилиш жазоси бир ярим йилгача муддатга тайинлаган бўлса, махсус ҳуқуқдан маҳрум қилиш муддатини қисқартириш тўғрисида илтимоснома киритиш имконияти жазо муддатининг ярми ўтгач, бир ярим йилдан уч йилгача муддатга тайинланган бўлса, учдан икки қисми ўтгач тақдим этилиши ўз аксини топмоқда.
Шу билан бирга, махсус ҳуқуқдан маҳрум қилиш муддатини қисқартириш тўғрисида илтимоснома киритиш ҳуқуқига эга бўлмаган шахслар тоифаси кўзда тутилмоқда.
Депутатнинг сўзларига кўра, амалда махсус ҳуқуқдан маҳрум қилинган шахснинг ушбу ҳуқуқини тиклаш механизмларида бир нечта камчиликлар мавжуд. Хусусан, суд махсус ҳуқуқдан маҳрум қилиш муддатини қисқартиришда қандай объектив ҳолатларга асосланиб қарор қабул қилиши аниқ белгиланмаган.
«Шунингдек, махсус ҳуқуқдан маҳрум қилиш муддатини қисқартириш тўғрисидаги илтимоснома ҳуқуқдан маҳрум этилган шахс эмас, балки корхона, муассаса, ташкилот маъмурияти томонидан киритилиши коррупциявий ҳолатларни келтириб чиқариши мумкин», — деди Шаҳноза Жолдасова.
