Deputatlar Maʼmuriy kodeksga bir qator o‘zgartirishlarni ko‘rib chiqmoqda
O‘zbekiston Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi 25 noyabr kungi majlisida Maʼmuriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksga o‘zgartirishlar loyihasini birinchi o‘qishda qabul qildi, deb xabar beradi palata matbuot xizmati.
Qonun loyihasi bilan avtotransport vositasining bosib o‘tgan masofasini ko‘rsatuvchi odometr uskunasi ko‘rsatkichlari o‘zgartirilganligi yoki odometr uskunasi almashtirilganligi haqida avtotransport vositasini realizatsiya qilishdan oldin xaridorni xabardor etmaslik uchun javobgarlik choralari belgilanmoqda. Hujjat avvalroq jamoatchilik muhokamasiga qo‘yilgan edi.
Korrupsiyaga qarshi kurashish va sud-huquq masalalari qo‘mitasi aʼzosi Shahnoza Joldasova qayd etishicha, amalda foydalanilgan transport vositalarini qimmat narxlarda sotish maqsadida odometr ko‘rsatkichini soxtalashtirish holatlari kuzatilmoqda.
«Maʼlumki, odometr ko‘rsatkichi avtotransport narxini 30 foizdan ortiqqa oshiradi. Bu esa narxni sunʼiy oshirish va isteʼmolchi huquqlarining paymol etilishiga olib keladi», — dedi u.
Odometr ko‘rsatkichini soxtalashtirish natijasida avtomobilning yangi egasi avtomobil holati haqida to‘liq axborotga ega bo‘lish imkoniyatiga ega bo‘lmaydi. Shu tufayli qo‘shimcha texnik xizmat ko‘rsatish va ehtiyot qismlarni almashtirish kechiktiriladi. Bu esa o‘z navbatida mulkdor va boshqa yo‘l harakati qatnashchilarining hayoti va ahvolini xavf ostiga qo‘yadi, dedi deputat.
«Yengil avtotransport vositalari bozoridagi eng katta ulush ikkilamchi bozorga to‘g‘ri kelmoqda. Xususan, yiliga o‘rtacha 312 mingta yengil avtotransportlar birlamchi bozorda sotilgan bo‘lsa, ikkilamchi bozorda bu raqamlar 1 million 100 donani tashkil etadi», — dedi u.
Qonun loyihasi voyaga yetmaganlar ishtirokidagi maʼmuriy huquqbuzarlik bo‘yicha ishlarni ko‘rishda pedagog yoki psixologning majburiy ishtirok etishini nazarda tutadi.
Shahnoza Joldasova qayd etishicha, malakali hamrohning bo‘lmasligi jabrlanuvchining o‘ziga maʼlum bo‘lmagan holatlarni to‘liq ochib bermasligiga, sudda qatnashayotgan shaxslardan uyalish, jamiyat aʼzolari o‘zgacha munosabatda bo‘lishidan hadiksirashiga, ruhiy bosim ostida qolishiga olib kelishi mumkin.
Uning eslatishicha, bolalarni zo‘ravonlikning barcha shakllaridan himoya qilish to‘g‘risidagi qonunning beshinchi moddasiga muvofiq jabrlanuvchi tekin huquqiy, iqtisodiy, ijtimoiy, psixologik, tibbiy va boshqa yordam olish huquqiga ega.
Maʼmuriy huquqbuzarliklar to‘g‘risidagi ishlarni ko‘rib chiqish jarayonida voyaga yetmaganlar bilan bog‘liq holatlarda pedagog va (yoki) psixolog ishtirokini taʼminlash maʼmuriy huquqbuzarliklar to‘g‘risidagi ishlarni ko‘rib chiqishga vakolati bo‘lgan organlar (mansabdor shaxslar) zimmasida bo‘ladi.
Bundan tashqari, maʼmuriy javobgarlikka tortilayotgan shaxs, jabrlanuvchi, advokat va qonuniy vakilga sudya yoki mansabdor shaxsning ishtirokini rad qilish huquqi, maʼmuriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishni yuritishda ishtirok etishga monelik qiladigan holatlar belgilanmoqda.
«Sudlar to‘g‘risida»gi qonunning 62-moddasiga ko‘ra, sudya manfaatlar to‘qnashuvi yuzaga kelgan taqdirda, o‘zini o‘zi rad qilishi va sud jarayoni ishtirokchilarini xabardor qilishi shartligi belgilangan.
Qonun loyihasida maxsus huquqdan mahrum qilish jazosi bir yarim yilgacha muddatga tayinlagan bo‘lsa, maxsus huquqdan mahrum qilish muddatini qisqartirish to‘g‘risida iltimosnoma kiritish imkoniyati jazo muddatining yarmi o‘tgach, bir yarim yildan uch yilgacha muddatga tayinlangan bo‘lsa, uchdan ikki qismi o‘tgach taqdim etilishi o‘z aksini topmoqda.
Shu bilan birga, maxsus huquqdan mahrum qilish muddatini qisqartirish to‘g‘risida iltimosnoma kiritish huquqiga ega bo‘lmagan shaxslar toifasi ko‘zda tutilmoqda.
Deputatning so‘zlariga ko‘ra, amalda maxsus huquqdan mahrum qilingan shaxsning ushbu huquqini tiklash mexanizmlarida bir nechta kamchiliklar mavjud. Xususan, sud maxsus huquqdan mahrum qilish muddatini qisqartirishda qanday obyektiv holatlarga asoslanib qaror qabul qilishi aniq belgilanmagan.
«Shuningdek, maxsus huquqdan mahrum qilish muddatini qisqartirish to‘g‘risidagi iltimosnoma huquqdan mahrum etilgan shaxs emas, balki korxona, muassasa, tashkilot maʼmuriyati tomonidan kiritilishi korrupsiyaviy holatlarni keltirib chiqarishi mumkin», — dedi Shahnoza Joldasova.
