Arxiv ishi sohasi raqamlashtiriladi
Farmonga ko‘ra, arxiv sohasini 2030 yilgacha raqamlashtirish va sohada samarali boshqaruv tizimini yaratishning asosiy maqsadlari etib quyidagilar belgilandi, jumladan:
♦ Milliy arxiv fondi hujjatlari raqamlashtirilishini 60 foizga yetkazish;
♦ elektron xizmat ko‘rsatish ulushini 100 foizga yetkazish hamda xizmat ko‘rsatish muddatini kamida 3 baravarga qisqartirish;
2026 yil 1 iyundan arxiv xizmatlarini raqamlashtirishda qo‘llaniladigan amaldagi arxiv axborot tizimlari negizida Yagona milliy arxiv axborot tizimi joriy etiladi.
Arxiv hujjatlarini raqamlashtirish quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi:
♦ 1-bosqichda (2025–2027 yillar) – alohida qimmatli va noyob hujjatlar, mol-mulk va yerga oid arxiv hujjatlari;
♦ 2-bosqichda (2028–2029 yillar) – kino, foto, fono va ilmiy-texnik arxiv hujjatlari;
♦ 3-bosqichda (2030 yildan) – Milliy arxiv fondining boshqa arxiv hujjatlari.
Farmonga ko‘ra, “O‘zarxiv” agentligining davlat arxivlarida saqlanayotgan alohida qimmatli va noyob hujjatlar harakatini avtomatlashtirish ishlariga RFID (radiochastotali identifikatsiya) texnologiyasi joriy etiladi.
2026 yil 1 iyundan ushbu texnologiya O‘zbekiston milliy arxivlarida saqlanayotgan hujjatlar bilan ishlashda majburiy qo‘llaniladi.
2026 yil 1 avgustdan quyidagi davlat arxivlari funksiyalari to‘liq raqamlashtirilgan holda amalga oshiriladi:
► Milliy arxiv fondi hujjatlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish;
► yig‘majildlar ro‘yxatini tuzish va rasmiylashtirish, ularga oid ilmiy-maʼlumotnoma apparatini tuzish, kelishish, tasdiqlash;
► davlat arxivlari tomonidan arxiv hujjatlarini qabul qilish, foydalanishga berish;
► korxonalar, muassasalar va tashkilotlar qayta tashkil etilayotganda ularning arxiv hujjatlarini huquqiy vorislarida saqlash masalasini davlat arxivlari bilan kelishish;
► davlat arxivlariga arxiv hujjatlari topshirilishi lozim bo‘lgan davlat organlari va tashkilotlarining yagona ro‘yxatini shakllantirish.
Farmonga ko‘ra, 2026 yil 1 sentyabrdan fuqarolarning oilaviy shajaralari bo‘yicha maʼlumotlarni onlayn taqdim etuvchi “Shajara” axborot tizimi joriy etiladi.
“Shajara” axborot tizimida quyidagi imkoniyatlar yaratiladi, jumladan:
► “FHDYOning yagona elektron arxivi” axborot tizimidagi dastlabki maʼlumotlar, davlat arxivlari hamda idoraviy arxivlarda saqlanayotgan arxiv hujjatlari asosida oila shajarasi bo‘yicha maʼlumotlarni shakllantirish xizmatini ko‘rsatish;
► X.Sulaymonova nomidagi Respublika sud ekspertiza markazining DNK maʼlumotlari xizmati orqali fuqarolarning etnik kelib chiqishi haqidagi maʼlumotlarni aniqlash.
Oila shajarasini shakllantirish xizmati davlat xizmatlari markazlari hamda YAIDXP (my.gov.uz) orqali quyidagi davrlar bo‘yicha ko‘rsatiladi:
► IX asrdan – 1917 yilgacha;
► 1918 yildan – 1945 yilgacha;
► 1946 yildan – hozirgi kunga qadar.
Farmonga ko‘ra, 2026 yil 1 maydan arxiv xizmatlarini ko‘rsatishda quyidagi hujjatlarni talab qilish bekor qilinadi, jumladan:
→ talabgorlarni arxiv hujjatlarini tartibga keltirishga kompetentligi yuzasidan attestatsiyadan o‘tkazishda tegishli arxiv muassasasi yoki tashkilot rahbarining tavsiya xati;
→ mavzuli so‘rovlar to‘g‘risida maʼlumotnoma berishda so‘ralayotgan hujjatning nusxasi.
2026 yil 1 martdan quyidagi arxiv xizmatlarini ko‘rsatish muddatlari qisqartiriladi:
→ arxiv hujjatlari yoki ularning ko‘chirma nusxalarini O‘zbekistondan tashqariga vaqtincha olib chiqish uchun ruxsatnoma berish muddati 15 ish kunidan 5 ish kunigacha;
→ yaroqsiz holatga kelgan yoki yo‘qotilgan mehnat daftarchasidagi yozuvlarni tasdiqlash muddati 20 ish kunidan 10 ish kunigacha;
→ oliy va o‘rta-maxsus taʼlim muassasasida o‘qiganlikni tasdiqlash haqidagi arxiv maʼlumotnomasini berish muddati 5 ish kunidan
2 ish kunigacha;
→ arxiv hujjatlari, kitoblar va qo‘lyozmalarni raqamlashtirish (elektron nusxa olish) muddati 3 ish kunidan 1 ish kunigacha.
