Ko‘chmas mulk ob’ektlariga bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatiga olish - yuridik va jismoniy shaxslarning ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlarini, shu jumladan bitimlar asosida vujudga kelishini, uzatilishini, cheklanishini, bekor qilinishini tan olish va tasdiqlashning huquqiy hujjati.
Jismoniy va yuridik shaxslarning ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish tegishli er uchastkalaridagi Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahridagi er tuzish va ko‘chmas mulk kadastri davlat korxonalarining filiallari tomonidan amalga oshiriladi.
Ko‘chmas mulkni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun haq olinadi.
Davlat ro‘yxatidan o‘tkazish tartibi:
Ko‘chmas mulk ob’ekti egasi bo‘lgan yoki ko‘chmas mulkka ega bo‘lgan yuridik va jismoniy shaxslar ko‘chmas mulk ob’ektiga bo‘lgan mulk huquqi va boshqa ko‘chmas mulk huquqlirining paydo bo‘lishi, boshqa shaxslarga o‘tkazilishi, cheklanishi va bekor qilinishi yoki ko‘chmas mulk ob’ekti huquqiy holatidagi o‘zgarishlar paydo bo‘lgan kundan boshlab bir oy mobaynida mulk huquqini davlat ro‘yhatiga olish uchun ko‘chmas mulk ob’ektining huquqiy hujjatlarini davlat xizmatlari markazlariga yoki Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali orqali ilova qilgan holda, va ipoteka holatida va ipoteka shartnomasini ro‘yxatdan o‘tkazishda - ko‘chmas mulk ob’ektiga bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatiga olishni amalga oshiruvchi organga murojaat qilishlari shart.
Ro‘yxatga oluvchi, ko‘chmas mulk ob’ektiga bo‘lgan huquqni tasdiqlovchi hujjatlar mavjud bo‘lganda, hujjatlarni olgan kundan boshlab 2 ish kuni ichida davlat ro‘yxatidan o‘tkazadi.
Agar taqdim etilgan hujjatlarda kichik texnik kamchiliklar bo‘lsa va ularni bartaraf etish imkoniyati mavjud bo‘lsa yoki qo‘shimcha hujjatlar talab qilinsa, ro‘yxatga oluvchi 1 kun ichida ro‘yxatdan o‘tkazishni 3 ish kunigacha to‘xtatib turishga qaror qiladi va qarorni Davlat xizmatlari markaziga yuboradi.
Ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni rad etish uchun asoslar:
- ushbu mulkka egalik qilish to‘g‘risida nizo mavjudligini ko‘rsatuvchi sud hujjatlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni amalga oshiradigan organda mavjudligi;
- mulkka nisbatan taqiq yoki xibsning mavjudligi;
- taqdim etilgan hujjatlarda noaniq, ziddiyatli yoki buzilgan ma’lumotlar aniqlanganda;
- kadastr hujjatining yo‘qligi;
- davlat ro‘yxatidan o‘tkazuvchi organda er uchastkasini tortib olish to‘g‘risidagi ma’lumotlarning mavjudligi va boshqalar.
Er uchastkasining paydo bo‘lishi, boshqa shaxslarga berilishi va quyidagi huquqlarning bekor qilinishi davlat ro‘yxatidan o‘tkazilishi kerak:
- O‘zbekiston Respublikasi fuqarosiga yakka tartibda uy-joy qurish va turar-joy binosini saqlash, dehqon xo‘jaligini yuritish, jamoaviy bog‘dorchilik va uzumchilik uchun, shuningdek qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa hollarda er uchastkasiga bir umrlik meros qilib qoldirilgan yashash huquqi;
- yuridik yoki jismoniy shaxsga qishloq xo‘jaligiga (qishloq xo‘jaligi kooperativlari (shirkatlar) va fermer xo‘jaliklari bundan mustasno) va o‘rmon xo‘jaligiga, shuningdek qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa maqsadlarga berilgan er uchastkasiga doimiy egalik huquqi;
- yuridik yoki jismoniy shaxsga qishloq xo‘jaligidan tashqari ehtiyojlar uchun berilgan er uchastkalaridan foydalanish muddatlarini ko‘rsatmasdan doimiy foydalanish huquqi;
- yuridik yoki jismoniy shaxslarga qishloq xo‘jaligiga oid bo‘lmagan ehtiyojlar uchun berilgan er uchastkalaridan shoshilinch (vaqtincha) foydalanish huquqi;
- qonun hujjatlarida belgilangan tartibda yuridik yoki jismoniy shaxs, shu jumladan chet ellik yuridik yoki jismoniy shaxs tomonidan xususiylashtirilgan yoki sotib olingan er uchastkasiga egalik qilish huquqi;
- ijaraga berish uchun yuridik yoki jismoniy shaxsga berilgan er uchastkasini ijaraga olish huquqi.
Er uchastkalariga bo‘lgan huquqlarning paydo bo‘lishi quyidagi hujjatlar asosida ro‘yxatga olinadi.
Er uchastkasiga bo‘lgan huquqlarning bekor qilinishi uchun quyidagilar asos bo‘ladi:
- davlat hokimiyati organlarining er uchastkasi davlat va jamoat ehtiyojlari uchun yoki er qonunchiligining buzilishi munosabati bilan olib qo‘yilishi yoxud er uchastkasiga bo‘lgan huquqni unda joylashgan bino va inshootlar boshqa shaxsga o‘tishi munosabati bilan qayta rasmiylashtirish to‘g‘risidagi qarori;
- vakolatli organning yuridik shaxs Korxonalar va tashkilotlar yagona davlat reestridan chiqarilganligi to‘g‘risidagi axboroti;
- uy-joylarining boshqa shaxsga o‘tganligi munosabati bilan er uchastkasiga bo‘lgan huquqlar ham o‘zga shaxsga o‘tishi bo‘yicha hujjatlar;
- er uchastkalariga bo‘lgan huquqlarning bekor qilinishi bo‘yicha qonun hujjatlarida belgilangan boshqa hujjatlar.
- Er uchastkalariga bo‘lgan huquqlarning bekor qilinishi Reestrga huquqning bekor qilinganligi haqidagi hujjatning nomini hamda uning rekvizitlarini ko‘rsatgan holda tegishli yozuv kiritish orqali amalga oshiriladi.
Er uchastkasiga bo‘lgan huquqlarning bekor qilinishi munosabati bilan yuridik va jismoniy shaxslar er uchastkasiga bo‘lgan huquqning davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi to‘g‘risida ilgari berilgan hujjatlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazuvchi organga qaytarishga majbur va ushbu hujjatlar o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblanadi. Mazkur qoidalar mulk huquqida bo‘lgan er uchastkalariga tatbiq etilmaydi.
Erga bo‘lgan huquqni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun Davlat xizmatlari markazlariga yoki Interaktiv davlat xizmatlari yagona portali orqali kadastr organlariga murojaat qilish lozim.
Davlat xizmatlari markazlari manzillari haqida ma’lumot olish uchun havolaga o‘ting.
Erga bo‘lgan huquqni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish haqida to‘liq ma’lumotni havola orqali olish mumkin.