Haydovchilarning umumiy majburiyatlari

1. haydovchilik guvohnomasi va uning talonini yoki transport vositasini vaqtinchalik boshqarish huquqini beruvchi talonni, haydovchilik guvohnomasi belgilangan tartibda olib qo‘yilgan bo‘lsa, uning talonini, haydovchilik guvohnomasi va uning taloni olib qo‘yilgan hollarda vaqtinchalik ruxsatnomani;
2. vaqtinchalik boshqarish huquqini beruvchi talon yoki vaqtinchalik ruxsatnoma bilan transport vositasini boshqarishda haydovchining shaxsini tasdiqlovchi hujjatni;
3. transport vositasi yoki tirkamani qayd qilish guvohnomasini;
4. transport vositasining egasi bo‘lmagan hollarda esa umumiy egalik huquqini yoki tasarruf etish huquqini beruvchi, egalik qilishga va foydalanishga berilganligini tasdiqlovchi hujjatni, transport vositasi egasining fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish bo‘yicha sug‘urta polisida ko‘rsatilgan transport vositasi egasining yaqin qarindoshlari (ota-ona, er (xotin), bolalar, aka-ukalar, opa-singillar) bundan mustasno;
5. transport vositasi egasining fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish bo‘yicha sug‘urta polisini;
6. qonunchilikda ko‘zda tutilgan hollarda yo‘l varaqasi va tashilayotgan yukning hujjatlarini.
7. qonun hujjatlarida nazarda tutilgan holatlarda — haydovchilar malaka oshirgani to‘g‘risidagi sertifikati.

a) yo‘lga chiqishdan oldin transport vositasining texnik sozligini, tozaligini va to‘liq jihozlanganligini tekshirishi;

b) harakatlanish vaqtida transport vositasining texnik sozligini ta’minlashi;

v) harakatlanishni boshlashdan oldin yo‘lovchilar transport vositasida joylarini egallaganligiga, transport vositasining eshiklari yopilganligiga, yo‘lovchilar tashish uchun maxsus jihozlangan yuk avtomobillarida yo‘lovchilar tashiyotganda, Qoidalarning 24-bandi talablari bajarilganligiga ishonch hosil qilishi;

g) harakatlanish jarayonida piyodalar, ayniqsa, bolalar, nogironlar, qariyalarga va velosipedchilarga nisbatan ehtiyotkorlik choralarini ko‘rishi;

d) yo‘lovchilarni quyidagilar haqida ogohlantirishi:

• harakatlanayotgan vaqtda avtomobilь salonidan tana qismlarini (qo‘ldan tashqari) chiqarish taqiqlanganligi;
• transport vositasi harakatlanishni boshlanishidan oldin xavfsizlik kamarini taqish (Ushbu Qoidalarning 9-bandida nazarda tutilgan hollardan tashqari), mototsikl va mopedda harakatlanayotganda esa maxsus motoshlem kiyishlari va uni qadab olishlari zarurligi;

e) sutkaning qorong‘i vaqtida va etarlicha ko‘rinmaydigan sharoitda majburiy to‘xtagan transport vositasining haydovchisi ta’mirlash maqsadida yo‘lning qatnov qismiga chiqishdan oldin nur qaytargichli maxsus jilet kiyib olishi (engil va yuk avtomobili, avtobus va g‘ildirakli traktorlar haydovchilari);

j) IIO xodimlarining talabiga ko‘ra mastlik holatini aniqlovchi maxsus tekshiruvdan o‘tishi;

z) quyidagi hollarda transport vositasini foydalanish uchun taqdim etishi:

1. IIO xodimlariga qonunda belgilangan xollarda kechiktirib bo‘lmaydigan xizmat vazifalarini bajarish uchun, shuningdek yo‘l-transport hodisasi tufayli shikastlangan yoki nosoz transport vositalarini olib ketish (shatakka olish) uchun (faqat yuk avtomobilidan);
2. yo‘lakay yo‘nalishda tibbiy yordam ko‘rsatishga ketayotgan tibbiyot xodimlariga hamda zudlik bilan tibbiy yordamga muhtoj bo‘lgan fuqarolarni davolash-profilaktika muassasasiga olib borish uchun.

• Transport vositasini foydalanish uchun taqdim etish talabi fuqarolarga tegishli (tibbiy yordam ko‘rsatish holatidan tashqari)transport vositalariga taalluqli emas.
• Transport vositasidan foydalangan shaxs haydovchi talab qilganda yo‘l varaqasiga yurilgan vaqtni, bosib o‘tilgan masofani, o‘z ismi-sharifi, mansabi, ish joyi nomini, yo‘l varaqasi bo‘lmagan taqdirda tegishli namunadagi ma’lumotnomani yozib berishi kerak.
• Transport vositalarini tekshirish yoki undan foydalanish huquqiga ega bo‘lgan shaxs haydovchining talabiga muvofiq o‘z xizmat guvohnomasini ko‘rsatishi shart.

1. transport vositasini mastlik holatida (alkogolь, giyohvand moddalar iste’mol qilgan va h. k.), sezgirlik va e’tiborni susaytiradigan dori-darmonlar ta’sirida, yo‘l harakati xavfsizligiga tahdid soladigan darajadagi charchoqlik va betoblik holatida boshqarish;
2. har qanday mastlik holatida, sezgirlik va e’tiborni susaytiradigan dori-darmonlar ta’sirida, yo‘l harakati xavfsizligiga tahdid soladigan darajada charchoqlik va betoblik holatida bo‘lgan, shuningdek tegishli toifadagi transport vositasini boshqarish huquqini beruvchi haydovchilik guvohnomasi bo‘lmagan, yo‘l varaqasida yoki transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish bo‘yicha sug‘urta polisida ism-sharifi ko‘rsatilmagan (transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish bo‘yicha shartnoma ushbu transport vositasidan cheklanmagan shaxslarning foydalanilishini hisobga olgan holda tuzilgan hollardan tashqari) shaxslarga transport vositasini boshqarish uchun topshirish;
3. tormoz tizimi, rul boshqaruvi ishlamayotgan, ulagich moslamasi (avtopoezd tarkibida) nosoz bo‘lgan, qorong‘i vaqtda yoki etarlicha ko‘rinmaydigan sharoitda — old chiroqlar va orqa gabarit chiroqlari bo‘lmagan yoki yonmayotgan, yomg‘ir, qor yog‘ayotgan vaqtda haydovchi tomonidagi oyna tozalagich ishlamayotgan transport vositalarini boshqarish;
4. tegishli ruxsatsiz transport vositalariga maxsus texnik jihoz (ratsiya, sirena va shu kabilar)lar o‘rnatish;
5. transport vositalarining tashkiliy jamlanmasi, shu jumladan piyodalar jamlanmalari harakatiga xalaqit berish va ular orasiga kirish;
6. transport vositasini boshqarish paytida telefondan, transport vositasi salonining old qismiga ishlab chiqaruvchi korxona tomonidan o‘rnatilgan tele-, videomonitordan tele-, videodasturlarni tomosha qilish uchun foydalanish;
7. transport vositasi salonining old qismiga, shu jumladan, priborlar paneliga, quyosh soyaboniga va orqa tomonni ko‘rish ko‘zgusiga (faqat tashqi ko‘rinishni tasvirga oladigan videokamera, navigator, videoregistratorlardan tashqari, agar ular haydovchiga ko‘rinishni cheklamasa) tele, video monitorlar o‘rnatish.